Ας αναρωτηθούμε τι επιδιώκουμε εμείς οι ενήλικοι όταν αποφασίζουμε να μιλήσουμε για τις προκαταλήψεις και τον καθημερινό ρατσισμό στα παιδιά μας. Θέλουμε να καταλάβουν την πολυπλοκότητα του κόσσου γύρω τους; Θέλουμε να τα προετοιμάσουμε ώστε να μην είναι ευάλωτα σε τέτοιου είδους απόψεις και συμπεριφορές; Θέλουμε να τα ευαισθητοποιήσουμε ώστε να μην παρασύρονται και να μην συμμετέχουν στην διάδοσή τους;
Μπορεί τελικά ένα λογοτεχνικό κείμενο να λειτουργήσει ως εγχειρίδιο κοινωνικής αγωγής και να ευαισθητοποιήσει τους αναγνώστες; Ναι, συμβαίνει συχνά στη λογοτεχνία για παιδιά και νέους όπως έγινε πριν από χρόνια όταν ο Ευγένιος Τριβιζάς έγραψε την "Τελευταία Μαύρη Γάτα" , ένα σύνθετο αλληγορικό μυθιστόρημα για μεγάλα παιδιά με θέμα την κατασκευή των προκαταλήψεων , την πορεία που ξεκινά από την πειθώ για το κακό που φέρνουν οι διαφορετικοί και την εφαρμογή μιας λύσης για να απελευθερωθεί η κοινωνία (του μυθιστορήματος). Ο Τριβιζάς σαν να
προέβλεπε προς τα πού πήγαιναν τα πράγματα και έβαλε το θέμα για συζήτηση ανάμεσα στα παιδιά.Ο Κώστας Μάγος κάνει το ίδιο , κατεβαίνοντας ηλικιακή κατηγορία, απευθυνόμενος σε παιδιά προσχολικής και πρωτοσχολικής ηλικίας. Η κυνηγημένη αυτή τη φορά είναι μια καρακάξα που χτίζει τη φωλιά της στο δάσος . Πράγματι, όταν βρίσκει το κατάλληλο δέντρο και ετοιμάζει τη φωλιά , πετάει για να γνωρίσει τους νέους της γείτονες. Κανένας, όμως , δεν είναι πρόθυμος να την καλωσορίσει και όλοι την αποφεύγουν. Τι συμβαίνει ; Αποκαλύπτεται ότι την κατατρέχει η κακή φήμη του γένους της ! Κακεντρεχείς ψίθυροι κυκλοφορούν ότι είναι κλέφτρα , γεγονός που δένει με την απώλεια του κολιέ της σεβάσμιας κουκουβάγιας....
Όταν σε μια κοινωνία, στο δάσος εν προκειμένω, έρχεται ένας ξένος, όλα αλλάζουν . Η υγιής περιέργεια για το καινούργιο μετατρέπεται σε κουτσομπολιό, επιθετικότητα και τέλος απόρριψη. Ο συγγραφέας κεντάει τις μικρές λεπτομέρειες στο χειρισμό του λόγου, για να οργανώσει το πλαίσιο που οδηγεί στην κορύφωση του δράματος της ξένης: "Όλοι ξέρουν ότι οι καρακάξες είναι εκτός από φλύαρες και κλέφτρες!". "Σίγουρα είναι κλέφτρα. Μου το είπε μια ξαδέρφη μουαπό το διπλανό δάσος..." "Στη μεγάλη βελανιδιά έκανε φωλιά μια κλέφτρα καρακάξα..." "Είσαι βέβαιος ότι είναι κλέφτρα;" "Όπως σε βλέπω και με βλέπεις"¨.
Ο Κώστας Μάγος 'εγραψε μια ιστορία βασισμένη στη λαϊκή παράδοση, στους μύθους για την κλέφτρα καρακάξα, το πουλί των κακών οιωνών, για να την ανατρέψει στο τέλος , οδηγώντας τους αναγνώστες να καταλάβουν με ποιον τρόπο δημιουργούνται τα στερεότυπα, οι προκαταλήψεις και οι συνέπειες που έχουν στη ζωή όλων , δηλαδή , αδικία, στενομυαλιά και φόβο .
Ο αλληγορικός λόγος της λαϊκής παράδοσης έχει μια γοητεία και οι μύθοι στους οποίους συμμετέχουν ζώα με ανθρωπομορφικά χαρακτηριστικά βοηθούν ώστε να μεταφερθεί εμμέσως το ηθικό τους δίδαγμα.
Ωστόσ, από μιαν άλλη σκοπιά, η λαϊκή παράδοση μεταφέρει πλήθος στερεοτύπων και, στη μεταμοντέρνα εποχή μας μπορεί να κατηγορηθεί για ρατσισμό, ο οποίος και προκύπτει απ' αυτά τα στερεότυπα. Πρόλα αυτά, από πολλούς θεωρείται ταμπού να τεθούν θέματα προερχόμενα από τη σοφία του λαού.
Πώς θα φαινόταν άραγε εάν, αντλώντας από την ίδια παράδοση, αντί για την καρακάξα της κοινωνίας των πουλιών βάζαμε στη θέση της κλέφτες Τσιγγάνους, τσιγκούνηδες Εβραίους, χαζούς μαύρους, κουτούς Πόντιους, πονηρούς Αλβανούς και άλλους πολλούς διαφορετικούς; Αυτά επιδιώκει να προλάβει ο Κώστας Μάγος με την ιστορία που έγραψε.
Άρθρο της Μαρίζας Ντεκάστρο στο περιοδικό ΔΙΑΒΑΖΩ( τεύχος 499 Σεπτεμβρίου 2009)με τίτλο "Ο φόβος για τον ξένο"
