Παρασκευή 23 Οκτωβρίου 2009

Οι ήρωες του '40 με τον φακό του Σπύρου Μελετζή

Ο Σπύρος Μελετζής είναι ο ελληνολάτρης φωτογράφος.Απ΄τα νεανικά του χρόνια καταχωρεί στο έργο του την ομορφιά του τόπου και τη λεβεντιά του λαού με ξεχωριστή αγάπη και ποιητική ευαισθησία. Ακούραστος πεζοπόρος και αθεράπευτα ρομαντικός , περπάτησε τη χώρα πέρα ως πέρα και φωτογράφισε με μεράκι όλη την ελληνική ύπαιθρο, κάθε σημαδιακή της γωνιά απ΄την ιστορία και τη μυθολογία . Ξεχωριστό κομμάτι της δουλειάς του αποτελεί ο πόλεμος του '40 και η Αντίσταση του λαού στα 1940-1944.
Στο φυλλάδιο της 'Εκθεσης "ΣΠΥΡΟΣ ΜΕΛΕΤΖΗΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΣΤΑ ΒΟΥΝΑ 1942-1944" , που πραγματοποιήθηκε πέρσι στο Μέγαρο Εϋνάρδου (Μορφωτικό Ι. Εθνικής Τραπέζης), διαβάζουμε:
"Οι πρώτες φωτογραφίες χρονολογούνται τουν Αύγουστο του 1942, κατά τη διάρκεια της πεζοπορίας του στον Όλυμπο, και οι δεύτερες του Σεπτέμβριο του 1943 στην Πελοπόννησο . Το Φεβρουάριο του 1944 , ως επίσημος, πλέον , φωτογράφος του ΕΑΜ, οργάνωσε το τρίτο και τελευταίο ταξίδι του στα βουνά της Ευρυτανίας και της Θεσσαλίας , με στόχο να εκπληρώσει , όπως ο ίδιος έλεγε, "το μεγάλο χρέος του, να απαθανατίσει τον αγώνα του ελληνικού λαού που αγωνιζόταν για το ξεσκλάβωμα της Ελλάδος." Η πίστη του Μελετζή σε αυτόν τον αγώνα τον οδήγησε να αποτυπώσει "το ηρωικό μεγαλείο που κυριαρχούσε και λαμποκοπούσε στα μάτια των ανταρτών". Φωτογράφισε τους αντάρτες , με το φακό στραμμένο προς τα πάνω, προσδίδοντας ανάταση στις φιγούρες τους και καθιστώντας τες οπτικά σύμβολα αγώνων και δράσης , μια αισθητική προσέγγιση η οποία συνδύαζε την πίστη του στον αγώνα με τις αντιλήψεις του για την τέχνη. Το ύφος αυτό παραπέμπει στο έργο του Ρώσου φωτογράφου Αλεξάντρ Ροντσένκο, ο οποίος αποτύπωσε τη φυσική δύναμη υπηρετώντας την κοινωνική ανασυγκρότηση , μετά την επανάσταση του 1917, και υιοθέτησε στις φωτογραφίες του το τράβηγμα "από κάτω προς τα πάνω"που είχε καθιερωθεί ως προοπτική Ροντσένκο, πράγμα που δε γνώρισε ο Μελετζής εκείνη την εποχή. Πράγματι η ηρωική μορφή - ο τύπος του ήρωα πολεμιστή, ως έμβλημα μεγαλείου και δύναμης - αποδόθηκε ιδανικά από τον Μελετζή, ο οποίος σε αρκετές λήψεις εμπλούτισε αυτήν την ιδέα με στοιχεία ρητορικής έξαρσης."