Να μπει το ν ή να μη(ν) μπει;

Μερικές σκέψεις και απόψεις για το τελικό ν

Κάθε φορά που πρόκειται να διδάξω αυτόν τον περίφημο κανόνα του τελικού ν που όλοι τον ξέρουν και λίγοι αναρωτιούνται για την ορθότητά του, κάτι με πιάνει... κάτι σαν να μου κάθεται στο(ν) λαιμό ... και δεν μπορώ να το(ν) καταπιώ... ("Μα πώς είναι, κυρία", με ρωτάει ο Γιαννάκης "το λαιμό-πληθυντικός: τα λαιμά, ή... ο λαιμός- πληθ. οι λαιμοί"; Και καλά ο Γιαννάκης, κάτι υποπτεύθηκε και με ρώτησε, αμ ο Ερχάν που στο σπίτι του τα μιλάνε σπαστά τα ελληνικά, πώς να καταλάβει πως 'το σκίουρο' είναι στην αιτιατική πτώση και αρσενικό και δεν είναι το ίδιο με το σκιουράκι που, σε οποια πτώση και να βρίσκεται, είναι ουδέτερο ; Να μάθουμε τον κανόνα μεν, δε(ν) λέω, να τον μάθουμε σωστά δε (και όχι να ψάχνουμε πότε το δε είναι αρνητικό επίρρημα και πότε σύνδεσμος). Γι' αυτό, εκτός από την πείρα της διδασκαλίας που κάτι έχει να μας πει για την αξία του κανόνα, επικαλούμαστε και κάποιους που κάτι παραπάνω ξέρουν από μας...
Διάφοροι γλωσσολόγοι (Τσοπανάκης, Κλαίρης, Μπαμπινιώτης) έχουν προτείνει να γράφεται πάντοτε με ν το αρσενικό άρθρο τον, έτσι ώστε να ξεχωρίζει από το ουδέτερο το, όπως συμβαίνει με την προσωπική αντωνυμία τον που γράφεται πάντα με ν για να διακρίνεται από το ουδέτερο της αντωνυμίας: το . Η παρατήρηση αυτή είναι πολύ χρήσιμη όταν ακολουθούν ένα ή περισσότερα επίθετα (το(ν) μεγάλο κόλπο-το μεγάλο κόλπο), ή όταν το ουσιαστικό απέχει πολύ από το άρθρο και ο αναγνώστης είναι αβέβαιος για το γένος του ώσπου να φτάσει σ' αυτό (: είδε το(ν) γρήγορο, φουντωτό, χαριτωμένο σκίουρο να σκαρφαλώνει στο δέντρο). Επίσης, το αρνητικό δεν δεν χάνει ποτέ το ν , ώστε να μη συγχέεται με το(ν) σύνδεσμο δε.
Σχετικό άρθρο στη(ν) Βικιπαίδεια.
Στη "Συνοπτική Γραμματική της Νέας Ελληνικής" των Χρ.Κλαίρη- Γ. Μπαμπινιώτη (εκδ.Ελλ.Γράμματα) στη σελ.375 διαβάζουμε: "Σε ό,τι αφορά στον τύπο του αρσενικού η αφαίρεση του τελικού -ν στη γραφή δημιουργεί αμφισημία με τον ουδέτερο τύπο τού άρθρου (π.χ. το γκάζι). Προκειμένου να αποφευχθεί αυτή η αμφισημία, που σε ορισμένες περιπτώσεις δυσχεραίνει την ανάγνωση, η παρούσα Γραμματική εισήγαγε τη χρήση του τελικού -ν τού αρσενικού άρθρου σε όλα τα περιβάλλοντα: τον Κώστα, τον βοσκό " .
Η σχετική πρόταση και η τεκμηρίωσή της από τον κύριο Μπαμπινιώτη βρίσκεται εδώ.

Το αρχιγραμμα το βρήκαμε εδώ